Badanie kapilaroskopowe

Badanie kapilaroskopowe jest precyzyjną i szeroko rekomendowaną techniką oceny mikrokrążenia. Fakt ten wynika z licznych zalet kapilaroskopii, do których przede wszystkim należy zaliczyć nieinwazyjność i możliwość powtarzalnej, wielokrotnej, bezpośredniej oceny mikrokrążenia in vivo. Zainteresowanie tą techniką wiodących ośrodków naukowych i coraz szerzej zakrojone badania sprawiły, iż znalazła ona zastosowanie we wczesnej diagnostyce twardziny układowej, a także w ocenie dynamiki zmian naczyniowych, diagnostyce różnicowej objawu Raynauda oraz innych zaburzeń mikrokrążenia, nie tylko w przebiegu uładowych chorób tkanki łacznej, lecz także innych chorób wewnętrznych, neurologicznych, dermatologicznych.

Największe zastosowanie w codziennej praktyce klinicznej znalazło badanie z zastosowaniem mikroskopu świetlnego, bądź mikrokamery (videokapilaroskopia). W codziennej praktyce badanie przeprowadza się najczęściej w obrębie wałów paznokciowych rąk. Zaleca się, aby temperatura pomieszczenia, w którym wykonywane jest badanie kapilaroskopowe wynosiła 20-22 stopnie Celsjusza, zaś osoba badana miała możliwość adaptacji do warunków otoczenia przez około 15-20 minut przed rozpoczęciem badania.

W codziennej praktyce ocenie podlegają wały paznokciowe drugiego, trzeciego, czwartego i piątego palca obu dłoni z wyłączeniem kciuków, które najbardziej narażone są na urazy mechaniczne. Ważną rolę odgrywa także odpowiednie przygotowanie pacjenta do badania. Klasycznym przykładem uniemożliwienia właściwej interpretacji wyniku badania, jest zbyt krótki okres upływu czasu od zabiegu kosmetycznego (manicure), czemu należy zapobiec, informując chorego w momencie kierowania na badanie (właściwy odstęp czasu powinien wynosić przynajmniej 2 tygodnie).

Badanie FibroScan®

Badanie elastograficzne wątroby FibroScan® to najnowsza specjalistyczna technika diagnostyki, używana powszechnie przez lekarzy. Pozwala ono na ocenę stanu wątroby w zakresie stłuszczenia i zwłóknienia. Wynik badania FibroScan® jest równorzędny do wyniku biopsji wątroby, ale jest ono nieinwazyjne, szybkie i bezbolesne. Co więcej, wyniki dostępne są od razu.

Badanie Fibroscan® szczególnie zaleca się osobom, które zauważyły u siebie:

  • żółtaczkę (zażółcenie skóry lub białek oczu),
  • świąd skóry,
  • ciemny mocz,
  • blade stolce,
  • nudności,
  • wymioty,
  • biegunkę,
  • zmniejszenie apetytu,
  • redukcję masy ciała,
  • uogólnione złe samopoczucie,
  • gorączkę,
  • uczucie zmęczenia,
  • wzdęcie brzucha,
  • obrzęk w kostkach,
  • krwawe wymioty lub czarne stolce,
  • ból brzucha (po prawej stronie u góry)
  • nadmierne tworzenie się przekrwnień lub siniaków
  • senność

lub u których stwierdzono:

  • niedokrwistość,
  • zmiany stanu psychicznego – splątanie, drażliwość, depresję(niezwiązaną z wydarzeniami w życiu pacjenta),
  • zwiększone stężenie bilirubiny,
  • zwiększoną aktywność enzymów wątrobowych (ASPAT, ALAT).
 

Badania EMG

Badanie EMG (elektromiograficzne) jest przeprowadzane w celu oceny funkcji obwodowego układu nerwowego: nerwów obwodowych, splotów nerwowych, korzeni nerwowych, komórek ruchowych rogów przednich rdzenia kręgowego, złącza nerwowo-mięśniowego oraz mięśni. Umożliwia zlokalizowanie uszkodzenia, ocenę jego nasilenia, charakterystyki oraz dynamiki zmian.

 

Rodzaje badań, które wchodzą w skład EMG:

  • elektroneurografia (ENG), także neurografia lub przewodnictwo nerwowe ocenia zdolność przewodzenia przez włókna ruchowe i czuciowe nerwów obwodowych. Badanie polega na drażnieniu niewielkim bodźcem elektrycznym nerwu na jego przebiegu i odbieraniu odpowiedzi za pomocą elektrod powierzchniowych.
  • elektromiografia (EMG), także zapis mięśniowy ocenia funkcjonowanie mięśnia oraz pozwala na różnicowanie pomiędzy uszkodzeniem pierwotnie mięśniowym i neurogennym. Badanie polega na wkłuciu elektrody igłowej w mięsień i analizie zapisu spoczynkowego w rozluźnionym mięśniu oraz zapisu wysiłkowego w trakcie skurczu.
  • elektromiograficzna próba stymulacyjna (tzw. próba miasteniczna) wykorzystywana jest w diagnostyce schorzeń złącza nerwowo-mięśniowego (miastenia, zespół Lamberta-Eatona). Badanie polega na drażnieniu nerwu obwodowego bodźcem elektrycznym o różnej częstotliwości w odpowiednich cyklach.
  • próba tężyczkowa ocenia tzw nadpobudliwość nerwowo-mięśniową. Badanie polega na zapisie mięśniowym dokonywanym za pomocą elektrody igłowej pod wpływem czynników prowokujących: hiperwentylacji i niedokrwienia ręki.

Dolegliwości, które mogą skłaniać do wykonania badania EMG

  • drętwienia, mrowienia kończyn,
  • zaburzenia czucia,
  • bóle korzeniowe, inne bóle kończyn,
  • kurcze mięśni, drżenia pęczkowe, zrywania mięśniowe,
  • zanik mięśni,
  • niedowład (osłabienie siły).

Przygotowanie do badania:

Należy unikać kremów i preparatów kosmetycznych o tłustej konsystencji nakładanych na ciało, gdyż śliska powierzchnia może utrudnić przyczepianie się elektrod, jak również penetrację prądu do nerwów.

W przypadku próby miastenicznej nie należy nakładać kosmetyków np. makijażu na skórę twarzy.

Przed badaniem próby tężyczkowej należy zrezygnować z przyjmowania elektrolitów, przede wszystkim preparatów zawierających magnez, wapń i witaminę D:

- 7 dni w przypadków preparatów doustnych,

- 14 dni w przypadku preparatów dożylnych.

Densytometria

Densytometria jest badaniem rentgenowskim służącym do oceny gęstości mineralnej kości. Najczęściej wykonuje się ją w obrębie bliższego końca kości udowej oraz odcinka lędźwiowego kręgosłupa, rzadziej w innych lokalizacjach.

Posiadamy w swojej ofercie nowoczesną, specjalistyczną metodę rozszerzonej analizy skanów DXA kręgosłupa lędźwiowego – oprogramowanie służące do oceny struktury kości beleczkowej (TBS). Umożliwia ono dokładniejszą ocenę stanu klinicznego pacjenta, w tym ryzyka występowania złamań osteoporotycznych.

Densytometria dla sportowców – total body

Badanie densytometryczne może być niezwykle pomocne dla osób, które chcą zadbać o zdrowie, na przykład poprzez treningi lub dietę. Tzw. „total body” pozwala na zobrazowanie zmian związanych ze zwiększeniem masy mięśniowej przy jednoczesnym zmniejszeniu ilości tkanki tłuszczowej. Dzięki wynikom badania (zwłaszcza informacji o lokalizacji tkanki tłuszczowej) można lepiej dopasować odpowiedni plan treningowy lub dietę. Wiedza ta jest szczególnie ważna dla kulturystów oraz sportowców długodystansowych (np. maratończyków).

Badanie densytometryczne u dzieci

Badanie densytometryczne zaleca się również dzieciom, gdy:

  • dziecko jest trwale unieruchomione, choruje na przewlekłe zapalenie stawów lub wrodzoną łamliwość kości,
  • podejrzewa się zaburzenia wchłaniania lub anoreksję,
  • od dłuższego czasu stosowane są leki sterydowe,
  • występują zaburzenia hormonalne (np. cukrzyca, nadczynność lub niedoczynność tarczycy),
  • stwierdzono choroby neurologiczne (niedowład, porażenie, epilepsję).

Mało kto wie, że u dzieci również może występować samoistna osteoporoza dziecięca lub młodzieńcza. Zdarza się również zanik kości o nieznanej przyczynie (tzw. osteoporoza idiopatyczna). W tych przypadkach badanie densytometryczne bywa szczególnie przydatne.

Przygotowanie do badania:

Densytometria nie wymaga szczególnego przygotowania. Należy jednak pamiętać, aby nie zażywać preparatów wapnia (w tym suplementów mineralno-witaminowych) na dobę przed badaniem, ponieważ może to zafałszować wynik. W dniu badania warto wybrać wygodne ubranie, bez metalowych elementów takich jak suwaki, klamry, ćwieki, fiszbiny czy biżuteria. Badanie densytometryczne nie wymaga bycia na czczo.

Nie należy wykonywać densytometrii w ciągu 2 dni od podania środka kontrastowego (np. w tomografii komputerowej) ani w ciągu 2 tygodni po badaniu kontrastowym przewodu pokarmowego lub z użyciem radioizotopu. Densytometrii nie powinno się także wykonywać u kobiet w ciąży ze względu na szkodliwy wpływ promieniowania rentgenowskiego na rozwijający się płód.

Jak wygląda densytometria?

Jest to badanie nieinwazyjne i bezbolesne, trwające zazwyczaj do 20 minut. Aparat rentgenowski emituje niewielką dawkę promieniowania (tzw. dwuwiązkowa absorpcja rentgenowska – DXA). Przed badaniem przeprowadza się wywiad dotyczący stanu zdrowia i przyjmowanych leków oraz dokonuje się pomiaru wzrostu i masy ciała. Następnie pacjent kładzie się na stole pomiarowym, nad którym znajduje się ramię aparatu. Podczas skanu (ok. 2–3 min w przypadku jednej okolicy ciała) należy pozostawać nieruchomo. Bezpośrednio po badaniu można wrócić do codziennej aktywności.

Przeciwwskazania do badania gęstości kości

Bezwzględnym przeciwwskazaniem do wykonania densytometrii jest ciąża. Badanie należy również odroczyć, jeśli w ciągu ostatnich 2 dni przeprowadzono badanie z użyciem środka kontrastowego (np. tomografię komputerową z kontrastem). Pewne trudności mogą pojawić się w przypadku dużych zmian zwyrodnieniowych, złamań lub obecności obcego materiału (np. protezy) w miejscu pomiaru. W takiej sytuacji można jednak rozważyć wykonanie densytometrii w innej lokalizacji.